کودکانی که راهبردهای مفیدی برای مقابله با مشکلات یاد میگیرند، در آینده در کنترل نگرانیها و کاهش استرس خود موفقتر خواهند بود و تابآوری بیشتری خواهند داشت. راهبردهای مقابلهای، اعمال و افکاری است که ما برای عبور از موقعیتهای دشوار انجام میدهیم. برای یک کودک، موقعیت دشوار و استرسزا میتواند خداحافظی با والدین یا تعامل با همسالان باشد.
کمک کردن به کودکان برای کنار آمدن با این نوع نگرانیها به آنها ابزاری میدهد تا با استرسهایی که بعداً در دوران بزرگسالی با آنها مواجه میشوند مقابله کنند، و به این ترتیب، خطر ابتلا به مشکلات سلامت روان را نیز کاهش میدهد.
والدین چگونه میتوانند کمک کنند؟
اریکا فریدنبرگِ روانشناس، از مدرسۀ تحصیلات عالی ملبورن، میگوید: «والدین میتوانند با عدم تقویت راهبردهای غیرمفید و تقویت و تشویق راهبردهای مفید به فرزندان خود در مقابله با مشکلات کمک کنند. به عنوان مثال، والدین می توانند کودکشان را از سرزنش کردن خود بازدارند و در عوض درخواست کمک و حفظ آرامش هنگام مواجهه با مشکلات را تشویق و الگودهی کنند.»
تشویق کودکان به صحبت کردن با بزرگسالان در مورد مشکلاتشان بسیار مفید است، به ویژه زمانی که گفتگو به صحبت کردن در مورد راهبردهای مقابلهای منجر شود.
فریدنبرگ میگوید: «کاری که والدین میتوانند انجام دهند این است که ناراحتی کودکان را بپذیرند و در مورد روشهای مختلف کنار آمدن با موقعیت با او صحبت کنند.»
سوزان دیوید، روانشناس و نویسندۀ کتاب چالاکیِ عاطفی، اصطلاح «والدگری هلیکوپتری» را برای موقعیتهایی ابداع کرده است که مداخلۀ زودهنگام والدین باعث میشود فرزندانشان فرصتی برای تجربۀ احساسات منفی پیدا نکنند. چنین راهبردهایی مثل عجله کردن برای رسیدگی به کودک یا به حداقل رساندن احساسات منفی یا مشکلات او، به کودک اجازه نمیدهد یاد بگیرد که چگونه باید با مشکلاتش مقابله کند.
دکتر دیوید چهار گام مفید را برای عبور کودک از مشکلات به جای اجتناب از احساسات منفی پیشنهاد میدهد.
احساسش کن: احساسات منفی را کنار نزنید یا از خود دور نکنید. آنها را تجربه کنید و بشناسید!
ابرازش کن: همۀ احساسات خود را نشان دهید. برخی خانوادهها قوانینی برای خود دارند که طبق آن برخی از احساسات قابلقبول است و برخی دیگر باید پنهان شود.
برچسب بزن: برچسب زدن به احساسات یک مجموعه مهارت مهم برای کودکان است. آنها باید یاد بگیرند که احساسات خود را شناسایی و نامگذاری کنند.
رفتنش را تماشا کن: حتی بدترین و سختترین احساسات نیز در نهایت میگذرند. به فرزندتان کمک کنید تا متوجه این موضوع شود. به یاد داشته باشید که والدین اولین و مهمترین معلم فرزندانشان هستند. الگودهی راهبردهای مقابلۀ مفید به بچهها، به خودی خود بیشتر راه را طی میکند!