اختلال نقص توجه- بیش فعالی (ADHD) از جمله اختلالاتی است که درصد قابل ­توجهی از کودکان را درگیر میکند. چنان که از نام آن برمی ­آید، کودکان مبتلا به این اختلال از بیش­ فعالی، نقص توجه یا هردوی این موارد رنج میبرند. اختلال نقص توجه- بیش فعالی میتواند عملکرد تحصیلی و روابط بین ­فردی افراد را به طور جدی مختل کند.

حدود 7 تا 8 درصد کودکان دبستانی مبتلا به این اختلال هستند که 60 درصد آنها ممکن است تا بزرگسالی با این اختلال دست­ و پنجه نرم کنند. به طور کلی پسران بیشتر از دختران به این اختلال مبتلا میشوند. معمولا نشانه ­های اختلال نقص توجه- بیش فعالی تا سن 3 سالگی نمایان میشوند، اما در بیشتر موارد تا سن مدرسه تشخیص انجام نمیشود، زیرا با آغاز مدرسه رفتن کودک اطلاعات دقیق ­تری از رفتار او توسط مسئولین مدرسه و معلمان به دست می­ آید.

تحقیقات نشان داده ­اند علت زیربنایی این اختلال عموما ژنتیکی است. عوامل ژنتیکی، عصبی، زیستی و تکاملی در ابتلا به این اختلال نقش مهمی دارند. مورد آزار و اذیت مزمن و شدید، بدرفتاری و غفلت قرار گرفتن نیز میتواند در بروز برخی نشانه­ های رفتاری مرتبط با ADHD مانند تمرکز ضعیف نقش داشته باشد.

بی توجهی و بی ­دقتی در انجام دادن تکالیف، نقص در حفظ تمرکز، حواس­ پرتی هنگام مکالمه، گم کردن وسایل لازم برای انجام دادن کارها، مشکل در ساماندهی تکالیف و مسائلی از این قبیل در دسته نشانه های نقص توجه قرار میگیرند. مالیدن مداوم دست ها به هم، بلند شدن از جا در محیط و زمان نامناسب (سر کلاس)، دویدن یا بالا رفتن از چیزها در شرایط نامناسب، بیش از اندازه حرف زدن، ناآرامی و ناتوانی در رعایت نوبت و مسائلی این چنینی جزو نشانه های بیش فعالی هستند.

کنترل اختلال نقص توجه- بیش فعالی بیشتر از طریق داروهای محرک سیستم عصبی مرکزی انجام میشود. داروهایی که روی مواد شیمیایی مغز تاثیر میگذارند باعث میشوند بسیاری از رفتارهای نامطلوب بیماران کاهش یابد. انواع داروهایی که برای کنترل این اختلال به کار میرود شامل داروهایی غیر محرک نیز میشود. از مداخلات رواندرمانی نیز میتوان به درمان شناختی رفتاری برای کودکان، تمرین مهارت های اجتماعی، و آموزش والدین اشاره کرد.

منبع:

Sadock, B. J., Sadock, V. A., & Md, R. P. (2014). Kaplan and Sadock’s Synopsis of Psychiatry: Behavioral Sciences/Clinical Psychiatry (Eleventh ed.). LWW.